Luật chạm tay trong bóng đá: Những quy định và cách hiểu đúng

Trong bóng đá hiện đại, luật chạm tay (handball) luôn là một trong những quy định gây tranh cãi nhiều nhất. Một pha bóng chạm tay trong vòng cấm có thể thay đổi toàn bộ cục diện trận đấu – dẫn đến bàn thắng, phạt đền hay thậm chí là thẻ đỏ. Bài viết này, hậu trường bóng đá sẽ giúp bạn nắm vững các quy định hiện hành của FIFA và IFAB (Ban điều hành luật bóng đá quốc tế) về lỗi chạm tay.

Thế nào là lỗi chạm tay?

Theo định nghĩa mới nhất của IFAB, một cầu thủ phạm lỗi chạm tay khi:

• Cố ý dùng tay hoặc cánh tay để chơi bóng.
• Tay/cánh tay đặt ở vị trí không tự nhiên, làm cơ thể “to ra bất thường”, cản trở bóng.
• Tay/cánh tay ở vị trí trên vai hoặc ngang vai, dù vô tình, vẫn có thể bị thổi phạt nếu chạm bóng.

Xử phạt lỗi chạm tay như thế nào? Đó là:

Phạt trực tiếp hoặc phạt đền: Nếu lỗi chạm tay xảy ra ngoài vòng cấm, đội kia được hưởng quả đá phạt trực tiếp. Nếu xảy ra trong vòng cấm, sẽ là phạt đền và nó sẽ ảnh hưởng trực tiếp tới tỷ số bóng đá của trận đấu.

Thẻ phạt:

• Thẻ vàng: Khi lỗi chạm tay ngăn cản đường bóng nguy hiểm hoặc phản công nhanh.
• Thẻ đỏ: Nếu lỗi chạm tay cố tình ngăn cản bàn thắng rõ ràng, ví dụ hậu vệ dùng tay phá bóng ngay trước khung thành không có thủ môn.

Các tình huống điển hình bị coi là lỗi chạm tay

Cố tình dùng tay chơi bóng

Đây là lỗi rõ ràng nhất. Nếu cầu thủ cố tình đưa tay ra để đỡ bóng, cản phá, chắn đường bóng hoặc điều chỉnh hướng đi của bóng, sẽ bị thổi phạt trực tiếp. Theo các trang tin du doan bong da, nếu hành vi xảy ra trong vòng cấm, đội đối phương sẽ được hưởng phạt đền.

Tay “làm to cơ thể” bất thường

Dù không cố tình, nếu tay/cánh tay duỗi rộng ra khỏi thân người, đặc biệt theo hướng mở rộng ra hai bên hoặc trên đầu, thì cầu thủ sẽ bị phạt nếu bóng chạm tay. Lý do là vì tư thế này giúp cơ thể chiếm nhiều không gian hơn một cách không tự nhiên.

Ví dụ: một hậu vệ nhảy lên chắn bóng và giơ tay sang hai bên, bóng chạm tay – sẽ bị coi là lỗi.

Bóng chạm tay trước khi ghi bàn

Luật mới quy định rằng bàn thắng sẽ bị từ chối nếu bóng chạm tay (dù vô tình) của cầu thủ ghi bàn hoặc ngay trước khi ghi bàn, trong quá trình tấn công. Quy định này giúp đảm bảo tính công bằng và tránh các bàn thắng gây tranh cãi.

Những tình huống không bị coi là phạm luật chạm tay

Bóng chạm tay khi tay ở vị trí tự nhiên

Nếu tay/cánh tay để sát thân người hoặc đang cử động tự nhiên theo đà chạy, và bóng chạm tay, thì không bị coi là lỗi.

Ví dụ: một cầu thủ chạy theo hướng bóng, tay đung đưa theo quán tính và bóng chạm tay – không bị thổi phạt.

Bóng bật vào tay từ chính cơ thể mình

Khi bóng bật từ chân, đầu hoặc ngực của chính cầu thủ đó lên tay/cánh tay của họ – đặc biệt trong tình huống không có đủ thời gian phản ứng – thì không bị coi là lỗi.

Tay chạm bóng trong tư thế hỗ trợ cơ thể

Khi ngã xuống sân, cầu thủ có thể dùng tay chống xuống để giữ thăng bằng. Nếu bóng chạm tay đang chống đó thì cũng không bị coi là lỗi – miễn là tay không cố ý cản đường bóng.

Một số ví dụ gây tranh cãi trong thực tế

Champions League 2019: Man City vs Tottenham

Fernando Llorente ghi bàn sau khi bóng chạm nhẹ vào tay. Mặc dù vô tình, theo luật mới, bàn thắng có thể bị từ chối – nhưng trọng tài công nhận vì cho rằng tay không tác động trực tiếp.

World Cup 2018: Ivan Perisic chạm tay trong vòng cấm (Croatia vs Pháp)

Một quả phạt đền được trao cho Pháp khi bóng chạm tay Perisic trong vòng cấm – dù nhiều người cho rằng đó là tình huống không cố ý. Tranh cãi kéo dài sau trận.

Premier League: Eric Dier bị thổi phạt vì bóng chạm tay khi quay lưng

Bóng bay từ cự ly gần, Dier quay lưng lại và tay không giơ cao, nhưng vẫn bị thổi phạt. Sau đó, luật đã được điều chỉnh để tránh xử phạt những pha bóng tương tự.

Xem thêm: Chia sẻ cách lấy lại phong độ thi đấu cho cầu thủ

Xem thêm: Luyện tập cách che chắn bóng theo đúng kỹ thuật

Luật chạm tay trong bóng đá là một trong những điều luật phức tạp và thay đổi theo thời gian nhằm phù hợp với tốc độ phát triển của trận đấu. Sự khác biệt giữa cố ý và vô tình, giữa tay ở vị trí tự nhiên và không tự nhiên, khiến việc áp dụng luật này đôi khi trở thành chủ đề tranh luận. Tuy nhiên, việc hiểu rõ các quy định hiện hành sẽ giúp cầu thủ tránh bị phạt oan, đồng thời giúp người hâm mộ theo dõi trận đấu một cách chính xác và công tâm hơn. Trong môi trường bóng đá ngày càng công nghệ hóa và chuyên nghiệp, luật chạm tay sẽ tiếp tục được hoàn thiện – để bảo vệ tinh thần công bằng, trung thực và an toàn cho môn thể thao vua.